Lektury 4 8 są ważnym elementem edukacji dzieci. Dobór odpowiednich książek w zależności od wieku i zainteresowań ma kluczowe znaczenie dla rozwoju młodego czytelnika. W niniejszym artykule przedstawiamy propozycje wartościowych lektur dla dzieci w wieku od 4 do 8 lat. Podpowiadamy, jakie książki sprawdzą się najlepiej dla przedszkolaków, a jakie dla uczniów pierwszych klas szkoły podstawowej.
Kluczowe wnioski:- Dla 4-5 latków polecamy krótkie baśnie i wierszyki z dużą ilością ilustracji.
- Dla dzieci 6-7 letnich warto wybrać baśnie z morałem oraz proste opowiadania.
- Lektury kanoniczne warto wprowadzać stopniowo od 8. roku życia.
- Najstarsi uczniowie szkoły podstawowej mogą już sięgnąć po ambitniejszą klasykę.
- Warto dobrać lekturę nie tylko pod kątem wieku, ale też zainteresowań dziecka.
Lektury dla dzieci w wieku 4-5 lat
Dla najmłodszych dzieci w wieku przedszkolnym (4-5 lat) najlepiej sprawdzą się krótkie, bogato ilustrowane baśnie i wiersze. W tym wieku maluchy dopiero zaczynają swoją przygodę z książką, dlatego ważne jest, by lektury były barwne, proste w odbiorze i nie zanudzały małego czytelnika.
Polecamy zwłaszcza polskie i zagraniczne baśnie oraz baśnie braci Grimm, które wniosą element magii do dziecięcego świata. Doskonałymi propozycjami będą "Calineczka" Hansa Christiana Andersena, "Kopciuszek" Charles'a Perrault czy "Kot w butach" w ujęciu braci Grimm. Te ponadczasowe historie o dobrym zwyciężającym zło na pewno przypadną do gustu 4-5-latkom.
Równie wartościowe mogą okazać się wybrane wiersze dla dzieci, które ćwiczą pamięć, uczą rymowania i poprawnej wymowy. Sprawdzone propozycje to klasyka gatunku, czyli limeryki Juliana Tuwima, fraszki Jana Brzechwy, wesołe rymowanki Marii Konopnickiej czy wiersze Stanisława Jachowicza. One też dobrze rozwijają wyobraźnię najmłodszych.
Najważniejsze cechy lektur dla 4-5 latków
Podsumowując, najważniejsze cechy lektur dla przedszkolaków w wieku 4-5 lat to:
- prosty, obrazowy język
- niewielka objętość (5-15 stron)
- dużo barwnych ilustracji
- prosta, angażująca fabuła
Warto też dostosować tematykę i stopień trudności do wieku, możliwości percepcyjnych i zainteresowań konkretnego dziecka. Im młodszy czytelnik, tym krótsze powinny być lektury i więcej w nich elementów bajkowo-fantastycznych. Z biegiem czasu można stopniowo wprowadzać bardziej rozbudowane historie osadzone w realiach.
Lektury dla dzieci w wieku 6-7 lat z morałem
Wiek 6-7 lat to już zdecydowanie większe możliwości jeśli chodzi o czytanie książek. Jednak wciąż warto dobierać lektury, które nie zanudzą lub nie przerosną małego czytelnika. Co istotne, dzieci w tym wieku chłoną wartości moralne, więc świetnie sprawdzą się baśnie i opowiadania zawierające morał. Polecane lektury dla pierwszoklasistów i drugoklasistów to m.in.:
Niech dzieci uczą się na baśniach i opowiadaniach o tym, co dobre, a co złe. Wtedy łatwiej będzie im dokonywać słusznych wyborów w przyszłości.
• Baśnie Hansa Christiana Andersena (np. "Brzydkie Kaczątko", "Królowa Śniegu") - uczą akceptacji, wytrwałości
• Opowiadania z serii o Koziołku Matołku Kornela Makuszyńskiego - z zabawnymi perypetiami sympatycznego bohatera
• Przygody Bolka i Lolka Adama Bahdaja - o niezwykłych przygodach dwóch uczciwych, pomysłowych chłopców
• Opowieści z Narnii C.S. Lewisa - barwne historie ze świata fantasy niosące głębsze przesłanie
Warto też sięgnąć po wybrane baśnie braci Grimm, które choć nierzadko dość mroczne, mają wyraźny morał i dobrze uczą rozróżniania dobra od zła. Świetnym uzupełnieniem mogą być wciąż popularne wiersze dla dzieci.
6-7 lat | baśnie i opowiadania z morałem |
8-15 stron | objętość lektury |
Czytaj więcej:Kalendarz adwentowy dla dzieci zadania: Rozwijaj wyobraźnię
Opowiadania i baśnie dla dzieci 8-letnich
Około 8. roku życia możliwości czytelnicze dzieci znacznie się poszerzają. Dobrym pomysłem będzie stopniowe wprowadzanie lektur z kanonu szkolnego, zwłaszcza krótkich historyjek i baśni. Jednak wciąż przy wyborze książek warto brać pod uwagę wrażliwość i specyfikę myślenia 8-latka.
Sprawdzone propozycje to:
• legendy polskie i bajki Ignacego Krasickiego - w przystępnej formie uczą historii i zasad moralnych,
• wybrane baśnie Hansa Christiana Andersena - np. "Księżniczka na ziarnku grochu", "Słowik", "Nowe szaty cesarza" - proste, ale z głębszym przesłaniem,
• "O krasnoludkach i sierotce Marysi" Marii Konopnickiej - pełna ciepłego humoru i mądrości życiowej,
• niektóre "Opowiadania z Doliny Muminków" Tove Jansson - o przygodach sympatycznych postaci w baśniowym świecie.
Równie dobrze przyjmowane przez 8-latki są wciąż lubiane historyjki obrazkowe, komiksy (np. o Kajku i Kokoszu) oraz lekka poezja dla dzieci.
Najważniejsze cechy lektur dla 8-latków
- zwięzła, obrazowa narracja
- niewielka objętość
- prosty, ale niebanalny język
- ciekawa, angażująca fabuła
Klasyka dla uczniów szkoły podstawowej
Starsi uczniowie szkoły podstawowej, czyli dzieci w wieku 9-12 lat, mogą już bez problemu sięgnąć po ambitniejszą lekturę. Jednak i w tym przypadku kluczowe jest stopniowanie trudności i dostosowanie do percepcji oraz wrażliwości młodego czytelnika w konkretnym wieku.
W trzeciej klasie szkoły podstawowej dobrym wyborem będą na przykład takie pozycje, jak:
• wybrane bajki Ignacego Krasickiego,
• "Oto jest Kasia" Mira Jaworczakowej,
• "Tomek w krainie kangurów" albo "Tajemnica Zielonej Wyspy" z popularnej serii o Tomku Wilmowskim.
W klasie czwartej można polecić starszą klasykę literatury dziecięcej, taką jak:
• przygody "Timura i jego drużyny" znane z książek Arkadego Gajda,
• "W pustyni i w puszczy" Henryka Sienkiewicza,
• część baśni Hansa Christiana Andersena.
Najważniejsze cechy lektur dla dzieci 9-12 lat
Podsumowując, najważniejsze wytyczne przy wyborze lektur dla tej grupy wiekowej to:
- adekwatny do możliwości poznawczych poziom trudności
- urozmaicona tematyka
- zrozumiały, ale nie nużący styl
- wciągająca akcja, interesujący bohaterowie
Wartościowe lektury z kanonu dla 10-latków
W piątej i szóstej klasie szkoły podstawowej dzieci powinny już swobodnie czytać wybrane pozycje z kanonu lektur szkolnych. Co istotne, 10-11 lat to wciąż wczesny okres dojrzewania, dlatego przy wyborze książek należy zwracać uwagę na ich wartość wychowawczą.
Sprawdzone propozycje to na przykład:
• wybrane baśnie braci Grimm,
• "Opowieści z Narnii" C.S. Lewisa
• "Dzieci z Bullerbyn" Astrid Lindgren,
• "Chatka Puchatka" A.A. Milne’a.
Warto też polecić pozycje klasyczne, ale wciągające fabularnie, takie jak np. "W 80 dni dookoła świata" Juliusza Verne’a. One rozbudzają wyobraźnię i zamiłowanie do przygód, a jednocześnie mają walor edukacyjny.
Najważniejsze cechy lektur dla 10-latków
- wartościowy przekaz
- wciągająca, dynamiczna akcja
- ciekawi, pozytywni bohaterowie
- urozmaicona tematyka
Polecane lektury z morałem dla nastolatków
Nastolatki (12-15 lat) to już bardziej wymagający czytelnicy, którzy poszukują ambitniejszych, bardziej wciągających historii. Jednak wciąż istotna jest wartość wychowawcza książek. Dobrze, by poruszały uniwersalne problemy etyczne, pobudzały do myślenia i zachęcały do refleksji.
Wartościowe lektury z morałem dla młodzieży w okresie dojrzewania to na przykład:
• "Mały Książę" Antoine’a de Saint-Exupéry’ego,
• "Dziady cz. II i cz. III" Adama Mickiewicza,
• "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego,
• wybrane nowele, np. "Katarynka" Bolesława Prusa.
One poruszają ponadczasowe dylematy moralne i pobudzają do refleksji w bardzo przystępnej formie. Dlatego świetnie nadają się dla młodzieży szkolnej.
Podsumowanie
W niniejszym tekście przedstawiono propozycje ciekawych i wartościowych lektur dla dzieci w wieku od 4 do 15 lat. Wskazano, jakie cechy powinny mieć książki dobrane odpowiednio do możliwości percepcyjnych dziecka na danym etapie rozwoju. Podano konkretne tytuły sprawdzonych lektur dla przedszkolaków, uczniów szkoły podstawowej oraz młodzieży gimnazjalnej.
Zwrócono uwagę, że stopniowe wprowadzanie ambitniejszych pozycji z kanonu lektur szkolnych warto zacząć już od 8. roku życia. Natomiast starsze dzieci mogą bez problemu sięgać po lektury obowiązkowe np. dla klasy 3. czy 4., oczywiście dobrane stosownie do ich percepcji i wrażliwości. Kluczowe jest, aby książki nie tylko bawiły, ale też nieść ze sobą określone wartości i pomagały w rozwoju młodego czytelnika.